HSP en grenzen stellen
Waarom het zo moeilijk is om ruimte in te nemen
Ben jij iemand die zich snel aanpast aan anderen? Die vaak focust op geven in plaats van vragen? Misschien voel je je ongemakkelijk als je ‘nee’ moet zeggen of weet je pas achteraf wat je eigenlijk had willen zeggen. Als je hoogsensitief bent (HSP), is de kans groot dat dit herkenbaar voor je is.
Veel HSP’s worstelen met grenzen aangeven. Niet omdat ze geen grenzen hebben, maar omdat ze gewend zijn geraakt om niet te veel ruimte in te nemen. Ze hebben vaak een klein Zelf ontwikkeld – een diepgeworteld gevoel dat ze zich moeten aanpassen aan de wereld om hen heen in plaats van andersom. Maar hoe komt dat eigenlijk? En belangrijker nog: hoe doorbreek je dit patroon?
1. HSP en de neiging tot aanpassen
Hoogsensitieve mensen hebben van nature een sterk inlevingsvermogen. Ze voelen sferen, lezen subtiele signalen in gezichtsuitdrukkingen en stemmen zich als vanzelf af op de behoeften van anderen. Dit kan een prachtige kwaliteit zijn, maar het heeft ook een keerzijde:
HSP’s groeien vaak op met de overtuiging dat aanpassen veiliger is dan opkomen voor zichzelf.
Dat kan komen door:
- Een jeugd waarin harmonie belangrijk was en conflicten liever werden vermeden.
- Opmerkingen als “Doe maar normaal” of “Je bent te gevoelig”, waardoor ze leerden dat hun gevoelens ‘te veel’ waren.
- De focus op geven en zorgen voor anderen, waardoor vragen of grenzen aangeven als ‘egoïstisch’ voelde.
Het resultaat? HSP’s ontwikkelen vaak een patroon van gewenst gedrag: ze passen zich aan, houden zich in en nemen minder ruimte in dan ze eigenlijk nodig hebben.
2. Rejection Sensitivity: de angst voor afwijzing
Veel hoogsensitieve mensen ervaren daarnaast ook zoiets als rejection sensitivity – een verhoogde gevoeligheid voor afwijzing. Ze voelen subtiele signalen van irritatie of afwijzing sneller dan anderen en trekken zich dit diep aan.
- Dit kan ertoe leiden dat ze zichzelf kleiner maken, zodat ze geen risico lopen om anderen te ‘lastig te vallen’ met hun behoeften of grenzen.
- Ze zeggen eerder ja tegen dingen waar ze geen ruimte voor hebben, puur uit de angst om iemand teleur te stellen.
- Ze laten vaak niet het achterste van hun tong zien, omdat ze bang zijn dat hun mening ‘te veel’ zal zijn of niet goed ontvangen wordt.
Voor veel HSP’s voelt het veiligste antwoord ‘ja’ of neutraal blijven – zelfs als dat betekent dat ze over hun eigen grenzen heen gaan.
3. Secundaire reactie: achteraf pas weten wat je had willen zeggen
Een ander kenmerk dat veel HSP’s herkennen, is dat ze secundair reageren. Dat betekent dat ze pas achteraf bedenken wat ze hadden willen zeggen in een gesprek.
Waarom gebeurt dit?
- HSP’s verwerken prikkels dieper en nemen veel details in zich op.
- In sociale situaties analyseren ze onbewust lichaamstaal, sfeer en impliciete signalen. Hierdoor kunnen ze tijdens een gesprek minder snel reageren, omdat hun brein bezig is met het verwerken van alle subtiele informatie.
Het gevolg? Achteraf voelen ze vaak frustratie: “Waarom heb ik niet gewoon gezegd wat ik dacht?” of “Waarom heb ik weer toegegeven terwijl ik dat niet wilde?” Deze secundaire verwerking maakt het extra lastig om in het moment spontaan en krachtig een grens te stellen.
4. Hoe doorbreek je het patroon?
HSP’s mogen leren dat grenzen aangeven niet egoïstisch is, maar noodzakelijk voor balans en welzijn. Een paar belangrijke stappen:
- Bewustwording→ begrijp dat je neiging tot aanpassen een oud patroon is, geen waarheid.
- Pauze inbouwen → neem tijd om na te denken voordat je ergens ‘ja’ op zegt. Gebruik zinnen als “Ik laat het je later weten.”
- Kleine stappen zetten→ begin met kleine grenzen, zoals een afspraak afzeggen of je mening uitspreken.
- Zelfcompassie→ wees mild voor jezelf als je achteraf pas bedenkt wat je had willen zeggen. Dit is geen falen, maar een onderdeel van je verwerking.
- Ruimte innemen oefenen → letterlijk en figuurlijk. Sta stevig, adem diep in en oefen om je mening te laten horen, ook als dat spannend is.
Conclusie
Veel HSP’s hebben geleerd om zichzelf klein te houden en vooral aan te passen. Dit komt door een combinatie van rejection sensitivity, een secundaire reactie en een diepgewortelde behoefte aan harmonie. Maar grenzen aangeven is géén egoïsme – het is zelfzorg. Door bewust stil te staan bij je neiging tot aanpassen en stap voor stap te oefenen met ruimte innemen, kun je leren om jouw behoeften net zo serieus te nemen als die van anderen.
Jij mag ruimte innemen. Jij mag ‘nee’ zeggen zonder schuldgevoel. Jij mag jouw stem laten horen. Het begint allemaal met de erkenning dat je ertoe doet – precies zoals je bent.
Reageren?
Heb je vragen over hoogsensitiviteit in het algemeen of leren ruimte innemen in het bijzonder? Neem gerust contact met me op via DM, mail of WhatsApp: 06 16 280 467.
Wat ik doe?
Ik geef holistische, haptische en energetische massages aan hoogbewuste (HSP) vrouwen. Ik ben gespecialiseerd in hoogsensitiviteit, burnout, chakra’s, drukpunten en bewustwordingsprocessen. Ik ben zelf hoogsensitief en heb dit in de loop van mijn leven als kracht leren inzetten. Ik help vrouwen graag weer terug te keren naar stilte, rust en ruimte waardoor het lijf en het leven weer gaat stromen. www.hspmassage.nl
Nieuwste aanbod:
Nieuw: Het HSP Café
Het HSP Café is een laagdrempelige en inspirerende bijeenkomst waarbij we 3-4 keer per jaar samenkomen om te leren, te delen en te groeien. Met een wisselend thema en een spreker die verdieping brengt, duiken we in onderwerpen als intuïtie, energiebeheer, creativiteit en zelfinzicht. Laat je inspireren, ontmoet gelijkgestemden en ontdek nieuwe manieren om jouw (hoog)sensitiviteit als kracht te benutten. Op vrijdag 27 juni duiken we in de essentiële oliën en hydrolaten. www.hspmassage.nl/hsp-cafe
